Để loa trình diễn âm thanh một cách trung thực sau khi mua loa mới về, bạn phải chạy rà một thời gian, khi đấu loa cần chú ý đấu chính xác. Nếu âm thanh vẫn chưa ổn thì bạn có thể mở tấm màn chắn, tăng âm lượng mid và treble.
Chạy rà loa
 

        
Chạy rà loa không hẳn là cứ để loa hát liên tục. Ảnh: Cache.  
   

Đây là công đoạn đầu tiên mà bất kỳ người chơi nào khi mua loa mới cũng phải thực hiện. Tương tự như xe máy, loa cũng cần được chạy rà vì các chi tiết kỹ thuật bên trong loa con, đặc biệt là màng loa và gân cao su khi mới vẫn còn cứng. Chính những đặc tính vật lý này sẽ làm cho màng di chuyển thiếu linh hoạt, âm nghe khô, không dịu và có cảm giác nặng nề. Đặc biệt, loa woofer (loa trầm/bass) vốn là những driver có kích thước màng lớn cũng như trọng lượng đáng kể hơn so với loa mid hoặc treble. Mặc dù sau một thời gian sử dụng, gân cao su và các bộ phận đệm sẽ mềm đi và loa sẽ trình diễn đúng chất âm của nó. Tuy nhiên, không ai muốn nghe những âm thanh không ưng ý trong thời gian quá lâu, vì vậy chiêu duy nhất để trị những cặp loa này là chạy rà.
Chạy rà không hẳn là cứ để loa hát liên tục mà cần đến những kỹ thuật để thời gian chạy là ngắn nhất và hiệu quả nhất. Bạn hãy đặt hai loa đối diện nhau, nối mỗi loa với ampli theo đúng pha (cực), loa còn lại nối ngược pha (đầu dương của loa nối với cọc âm của ampli, đầu âm của loa nối với cọc dương của ampli). Tốt nhất, bạn nên chọn CD thuộc thể loại rock nhiều trầm hoặc mua những CD chuyên dùng để chạy rà loa. Với cách làm này, chỉ sau hai đến ba ngày, đôi loa mới đã được "nấu" khá kỹ. Việc còn lại là sắp xếp loa vào vị trí cũ. Cũng nên lưu ý, trong quá trình chạy rà không để ampli ở mức âm lượng lớn quá cỡ.
Nối bi-wire, tri-wire
 

        
Nối bi-wire. Ảnh: Hometheaterhifi.     

Để sử dụng kết nối bi-wire, loa của bạn phải có cổng bi-wire, gồm bốn cọc loa ở phía sau mỗi chiếc. Bốn cọc này được nối với nhau thành hai cặp một bằng thanh kim loại, thường gọi là cầu. Khi nối bi-wire, bạn cần trang bị một cặp dây loa bi-wire, có hai đầu nối với ampli và bốn đầu nối với loa hoặc dùng hẳn hai bộ dây loa rời. Nên chắc rằng nguồn điện của hệ thống máy đã được ngắt. Công việc kết nối khá đơn giản, bạn tháo bỏ hai thanh cầu loa, nối dây vào cả bốn cọc loa rồi nối với đầu ampli, chú ý cực loa phải khớp. Riêng khi dùng đến hai cặp dây rời, phía đầu nối ampli phải có dạng càng cua mới có thể lồng cả hai đầu dây vào một cực của ampli. Trường hợp loa có ba đường tiếng và hỗ trợ kết nối tri-wire (gồm 6 cọc nối ở mỗi loa), có thể tách cầu dùng dây tri-wire hoặc ba cặp dây lõi thông thường. Khi dùng kết nối nhiều cầu bi-wire, tri-wire, hệ thống loa con sẽ hoạt động độc lập hoặc chia làm hai hoặc ba nhánh loa bass, mid/treble hoặc bass, mid, treble. Những cảm nhận về độ chi tiết (tiếng tách), độ động cao, trường âm cân bằng sẽ làm bạn ngạc nhiên.
Tăng trọng lượng, dùng thêm chân kim (skipe/cone) giúp loa cải thiện chất âm
 

        
Loa Von Schweikert VR3. Ảnh: Stereotimes.   
  

Một trong những mẹo khá hay mà cũng rất cơ bản là tăng trọng lượng của loa lên. Tăng trọng lượng đồng nghĩa với việc ổn định rung chấn, giảm méo tiếng, đặc biệt cải thiện chất âm của giải trầm. Ở một số model loa, nhà sản xuất còn thiết kế những khoang hở để bạn có thể thêm các chất liệu như cát, đá... nhằm tăng trọng lượng cơ bản. Chẳng hạn như đôi loa Von Schweikert VR3 (khoảng 2.000 USD), hệ thống lao con được ổn định bởi một khoang rỗng, bạn có thể dùng cát hoặc chì để cho vào, sau khi dùng khá nhiều đạn chì súng hơi lắp đầy khoảng hở, dài trầm của loa trở nên chắc hơn, âm mid và treble rõ ràng. Tuy nhiên, nếu bạn đang sở hữu một đôi loa bình thường, bạn vẫn có thể dùng những tấm đá granite khổ 300 x 300 mm, dày 20 - 30 mm để lót dưới chân đế. Ngay trên đỉnh thùng loa, bạn cũng có thể đặt thêm một tấm đá tương tự như vậy. Để chống trầy xước, bạn nên chuẩn bị những tấm vải mỏng để lót giữa mặt thùng và các tấm đá. Ngoài ra, để những rung động được triệt tiêu, đem lại âm trầm gọn và khỏe, chúng ta có thể trang bị thêm bộ châm kim (nếu loa không có). Hiện tại, một số cửa hàng hi-fi vẫn có những bộ kim ngoại hoặc tự chế gia công từ đồng, thau...
Đơn giản, hay mở tấm màn chắn
 
        
Nhiều khi đơn giản chỉ mở tấm màn chắn loa. 

Ảnh: Homecinema.     

Hãy mở màn chắn khi bắt đầu nghe nhạc, điều mà rất ít người quan tâm và cũng hết sức đơn giản giúp bạn cải thiện âm thanh. Sóng âm đến trực tiếp tai người nghe mà không qua bất kỳ trở ngại nào dù là nhỏ nhất, giúp người nghe thưởng thức âm thanh ở mức chi tiết cao tối đa. Nhưng màn chắn cũng giúp chúng ta ngăn bụi bẩn và sự nghịch ngợm của trẻ nhỏ.

Năng âm lượng mid và treble
 

        
Nâng âm lượng loa mid/treble 
nếu cần thiết. Ảnh: Ptvsystem.     

Chúng ta có thể nâng âm lượng loa mid dome hoặc treble bằng cách gắn thêm một còi tự tạo. Nó có thể làm từ gỗ hoặc còi composite. Đây là phương pháp được sử dụng khá phổ biến đối với các audiophile thế giới. Tuy nhiên, việc dùng thêm còi sẽ làm giảm độ mở của trường âm, cụ thể vùng nghe tốt sẽ thu hẹp hơn.
Với loa treble, nếu không dùng còi gắn thêm, chúng ta còn có thể mở các vít dời loa ra phía trước từ một đến vài cm, phần hở giữa loa và thùng sẽ được chèn thêm gỗ tấm hoặc cao su.
Giải quyết những tiếng kêu khó chịu do hiện tượng xệ cone loa, hay còn gọi là lệch tâm
 

        
Cone loa. Ảnh: Timeelect.     

Do tác động của trọng lực, sau một thời gian hoạt động, voice coil của loa bị lệch khỏi tâm. Một số trường hợp lệch xuống chạm đến một cực của nam châm gây nên những âm thanh rè rè rất khó chịu. Cách xử lý hiệu quả mà không cần phải sử hay thay loa con là xoay loa 180 độ, trọng lực sẽ tác động lên voice coil và kéo loa trở về vị trí trung tâm. Trong một số trường hợp, voice coil lệch tâm quá xa, cuộn dây xung quanh bị tác động mạnh bởi nam châm, cách trên sẽ không cải thiện được. Bạn có thể nhờ thợ làm lại voice coil hoặc buộc phải thay loa mới.

(Theo Nghe Nhìn)