Một trong những cách giúp bạn chọn được những bộ loa ưng ý, hợp lý dành cho nhu cầu sử dụng của bản thân đó chính là hiểu rõ về cặp loa hay nói chính xác hơn là hiểu rõ về thông số kỹ thuật của cặp loa đó. Có rất nhiều thông tin trên Internet lẫn kinh nghiệm của người sử dụng loa truyền tai nhau về ý nghĩa các thông số kỹ thuật như: công suất ra sao, dải tần như thế nào hay kích cỡ loa phù hợp là bao nhiêu... Những thông tin này có lúc đúng nhưng cũng có lúc không chính xác, và nó đặc biệt khó hiểu với những người chưa có kinh nghiệm. Chính vì thế bài viết này sẽ tổng hợp lại với bạn về ý nghĩa các thông số kỹ thuật CẦN NHỚ của loa và tự bản thân sẽ lựa được một đôi loa thích hợp dành cho mình.

Đầu tiên hãy điểm qua những thông số kỹ thuật phổ biến trên loa:

Số đường tiếng
Số lượng & kích thước từng củ loa bass, mid, treble...
Công suất định mức/Công suất đỉnh
Độ nhạy
Tần số đáp ứng
Trở kháng
Kích thước & trọng lượng loa

* Số đường tiếng của loa:

Âm thanh sẽ tái tạo hay và đầy đủ nhất khi có đủ 3 dải tần: bass (âm trầm), mid (âm trung), treble (âm cao). Và trong các loại loa cao cấp sẽ có đủ 3 loại loa tái tạo 3 dải âm thanh này. Lưu ý là loa 3 đường tiếng khác với loại loa có 3 củ loa, vì một số model loa full đôi sẽ gồm 2 loa bass + 1 loa treble, không gồm loa tái tạo dải âm trung và không thể gọi là loa 3 đường tiếng.

Loa 3 đường tiếng sẽ là lựa chọn tối ưu để cho âm thanh hay nhất. Nhưng vì giá thành khá đắt đỏ của các loại loa này mà đa số chúng ta thường chỉ bắt gặp các loại loa có 2 đường tiếng, như các dàn âm thanh cho thuê đám cưới, các chương trình, sự kiện hiện nay. Riêng đối với các loại loa sub (loa siêu trầm) chỉ có một đường tiếng duy nhất và nó chỉ có nhiệm vụ đáp ứng dải tần số cực thấp (khoảng 25Hz-150Hz).

* Số lượng và kích thước từng củ loa bass, mid, treble....

Để thể hiện các dải tần kể trên, các mẫu loa thùng thường gồm các củ loa nhỏ bên trong. Có 4 loại củ loa phổ biến: Tweeter (tái tạo dải cao), Woofer (tái tạo dải thấp), midrange (tái tạo dải trung) và sub-woofer (tái tạo dải siêu thấp). Trong đó các loại loa thùng bạn thường thấy thường trong các dàn âm thanh làm sự kiện sẽ bao gồm Tweeter và Woofer là đáp đáp ứng được yêu cầu sử dụng loa cơ bản. Loa sub sẽ chỉ có sub-woofer và sẽ đảm nhận nhiệm vụ thể hiện dải tần siêu trầm, tăng uy lực và độ tinh tế cho dàn âm thanh.

Hình ảnh một số loại củ loa tiêu biểu: bass, mid, treble

Kích thước của từng củ loa này cũng khác nhau khá nhiều. Ví dụ như các loại Tweeter thể hiện dải tần số cao sẽ cần dao động với tốc độ rất cao, vì vậy kích thước của các củ loa này thường rất bé. Còn Woofer thì trái ngược lại, củ loa cần có kích cỡ đủ lớn để tái hiện âm thanh được mạnh mẽ hơn. Chính vì thế mà người ta thường ưu tiên loa sub với củ loa 5 tấc (bass 50) hơn so với các loại củ loa 4 tấc (bass 40) khi trình diễn âm thanh.Việc cân đối giữa kích thước của loa với chất liệu làm màng loa cũng như cấu trúc thùng loa để tạo ra chất âm tốt nhất là bí quyết của các hãng sản xuất, vì vậy bạn cũng không cần quan tâm lắm đến yếu tố này.

* Công suất định mức/Công suất đỉnh

Công suất định mức và công suất đỉnh của loa là rất khác nhau mà bạn cần phân biệt rõ, tránh tình trạng đi mua hàng không biết người bán hay lấy yếu tố này để "khè" người mua. Công suất đỉnh là công suất tối đa mà chiếc loa của bạn có thể lên được trong một thời gian ngắn, khác với công suất thông thường có thể phát liên tục mà không ảnh hưởng đến tuổi thọ của loa.

Với một dàn âm thanh nghe nhạc hoặc đôi lúc có thêm karaoke tại gia, 2 loa mỗi loa 150W đã là đủ đáp ứng cho không gian phòng 25-40m2 của bạn nếu như phối ghép ampli đúng. Còn những dòng loa 1000W hay vài ngàn "oát" chủ yếu dùng cho sự kiện lớn, vài ngàn người, vì thế đừng "ham" những dòng loa công suất lớn nhưng chất âm kém không đáp ứng âm thanh hay như những mẫu loa vừa phải, phù hợp không gian.

* Độ nhạy

Độ nhạy là yếu tố cực kì quan trọng và ảnh hưởng đến độ lớn/độ to loa của bạn có thể phát ra. Có thể tính toán mức âm lượng loa phát ra khi đứng ở khoảng cách 1 mét cách loa trong từng mức độ nhạy dưới hình sau:

* Trở kháng

Trở kháng cũng là một yếu tố kỹ thuật bạn cần quan tâm để phối ghép loa và ampli tốt hơn, hạn chế tối đa các tình huống xấu ảnh hưởng làm cháy mạch ampli khi phối ghép sai. Thông thường loa ở mức kết nối 6-8 Ohm bạn sẽ không phải lo lắng, nhưng nếu ở mức 4 Ohm sẽ cần lưu ý một số điểm. Nguyên nhân là do các dòng loa trở kháng thấp yêu cầu dòng điện lớn hơn rất nhiều so với các loại loa khác khi chơi ở âm lượng cao, dẫn đến nguy cơ cháy các mạch trong ampli. Sử dụng loa ở mức 4-6-8 Ohm đều được, nhưng quan trọng cần chú ý đến chất lượng ampli bạn sử dụng để tránh các trường hợp hư hỏng xảy ra.

* Đáp tuyến tần số

Con số này hiện nay hầu hết ở các loa đều được "quảng cáo" là từ 20Hz-20kHz trong ngưỡng nghe của con người, nhưng thực tế không nhiều bộ loa làm được điều này. Bạn có thể trang bị thêm loa sub để bổ sung thêm về dải âm trầm cho bộ loa của mình khi cần. Tùy theo mục đích sử dụng mà bạn có thể yêu cầu, chọn loa mạnh ở dài tần cụ thể như mid, treble hay bass, nhưng về mặt tổng thể dàn âm thanh cần thể hiện được trọn dải tần như kể trên để mang lại trải nghiệm tốt nhất.

* Kích thước và trọng lượng loa

Kích thước loa nhìn chung cần phù hợp với không gian phòng của bạn, không phải càng lớn càng to là sẽ càng hay. Đặt vô phòng nhỏ một cặp loa to đôi lúc nhìn đã thấy choáng hết chỗ và không muốn nghe rồi. Loa nhỏ hay to không quan trọng bằng việc âm thanh phát ra phải "chất", phải hay.

Hình minh họa - SoundMax B60
Loa có rất nhiều kích thước, trọng lượng đa dạng khác nhau

Về yếu tố trọng lượng, việc bạn đặt loa trên chân đế hay treo tường, hoặc đặt trực tiếp xuống sàn sẽ quyết định nên chọn loa nặng hay nhẹ. Các loại loa trọng lượng cao khi trình diễn, hoạt động sẽ phát âm thanh ổn định, chuẩn xác hơn các loại loa nhẹ.

Đó là chi tiết về ý nghĩa các thông số kỹ thuật của loa. Hy vọng bài viết có thể giúp bạn lựa chọn được hệ thống loa phù hợp với nhu cầu sử dụng của bản thân.